Nëpërmjet kredive që
bizneset dhe individët marrin nga bankat financohet rreth 80% e ekonomisë
shqiptare. Por, vitet e fundit, marrëdhënia mes palëve ka qenë e ngurtë dhe
pasojat janë reflektuar tek një ngërç në ecurinë e ekonomisë së përbashkët.
Bankat janë treguar të tërhequra në financimin e
projekteve të biznesit dhe qytetarëve, pavarësisht fondeve të konsiderueshme që
kanë, favorizuar edhe nga rritja e depozitave. Nga ana tjetër, bizneset nuk
kanë guxuar të paraqesin projekte ambicioze investimi dhe kanë tkurrur
kërkesën. Ndërsa qytetarët u drejtohen bankave kryesisht për të marrë një kredi
për shtëpi. Edhe pse potencialet për një bashkëpunim më efektiv mes palëve
ekzistojnë, sërish marrëdhënia mbetet e ngurtë.
Këtu ndikon jo pak
edhe situata e përgjithshme e ekonomisë me ngadalësimin e konstatuar dhe risqet
e shtuara. Të dhënat zyrtare tregojnë se pavarësisht një gjallërimi të
kreditimit këtë vit, sërish huadhënia mbetet anemike. E për këtë arsye, Banka e
Shqipërisë ka ndërhyrë dhe në bashkëpunim me sistemin bankar ka hartuar një
platformë për të nxitur kreditimin.
Në studion e A2 Business Week, Deniz Deralla, drejtor i Mbikqyrjes në Bankën e Shqipërisë,
shprehet se bankat janë më të kujdesshme pas bumit të kreditimit të periudhës
2008-2010, që solli trendin e kredive të këqija.
Ndërsa Spiro Brumbulli, Sekretar i Përgjithshëm i Shoqatës së Bankave, nuk është dakord me mendimin se bankat nuk po japin kredi.
“Ristrukturimi i bankave pati efektet e veta në këto dy vitet e fundit, ka krijuar perceptimin sikur kreditimi nuk shkon mirë, sikur bankat nuk po japin… Jepen disa shifra sipas bilanceve, por që të bësh analizën duhet parë edhe koha. Bankat kanë përballuar humbjet nga kreditë e këqija, por kanë mbajtur edhe të njëjtën kërkesë në treg duke zëvendësuar kreditë që hiqeshin nga librat dhe duheshin zëvendësuar me të reja”, theksoi Brumbulli.
Por, sipas Fatos Çoçolit, ekspert i çështjeve ekonomike, përveç faktit që bankat janë bërë më të kujdesshme, është edhe kriza politike që e pengon kreditimin.
“Sistemi bankar është bërë më i përgjegjshëm, më i besueshëm në sytë e opinionit, por politika ka krijuar shumë paqartësi. Niveli i kreditimit do të ishte shumë më i madh sot po të mos kishim këto kriza politika”, deklaroi Çoçoli.
Ai nënvizoi gjithashtu se ekonominë tonë do ta ndihmonte rritja e përdorimit të lekut: “Duhet rritur përdorimi i lekut. Duhet ndaluar këmbimi valuator përtej strukturave ligjore, ashtu siç e kanë bërë edhe vendet e tjera. Banka jonë po përpiqet për këtë, por do një ndërhyrje jashtë sistemit”.
Në lidhje me letrën që u është dërguar bankave nga kreu i PD-së, Lulzim Basha, Brumbulli tha: “Politika duhet të bëjë punën e vet, nuk duhet të përfshihet në çështjet e biznesit. Politika duhet të krijojë qetësi në sektor dhe të mos ecë me politika që kundërshtojnë njëra-tjetrën nga një mandat në tjetrin”.