Në jugperëndim të Turqisë, në brigjet e ashtuquajturës Riviera Turke, shtrihet një rajon që ruan gjurmë të thella të një civilizimi të lashtë – Licianët. Ky popull, dikur i njohur për demokracinë e tij të përparuar, ka lënë pas një trashëgimi të pazakontë që flet më së shumti për vdekjen: nekropole spektakolare dhe sarkofagë të skalitur që të lënë pa frymë.
Të udhëtosh mes të kaluarës dhe të tashmes
Nëse udhëton nëpër këtë rajon piktoresk të Mesdheut, do të hasësh shpesh monumente varrimi të vendosura mes peizazhit modern. Disa janë të ruajtura në vende arkeologjike me pagesë, ndërsa të tjerat janë të fshehura në natyrë dhe duhet të jesh Indiana Jones për t’i zbuluar.
Një pikënisje ideale është qyteti portual Fethiye, i njohur në lashtësi si Telmessos. Mbi këtë qytet, në një shpat shkëmbor, ndodhen varret e shkëmbit të Aminthas, të ndërtuara në shekullin IV p.e.s. Me një tarifë simbolike prej 3 eurosh, mund të ngjitesh në shkallët që të çojnë drejt hyrjes së kryeqendrës së varreve, të zbukuruar me kolona në stil grek. Varret janë të zbrazëta, plaçkitur prej shekujsh, por pamja e mrekullueshme që ofrojnë drejt Detit Egje është shpërblim i mjaftueshëm për vizitorët.
Një mister që qëndron pezull
Licianët ishin mjeshtër të varrimit. Nga varret në shkëmbinj e deri te sarkofagët e vendosur mbi shtylla, çdo monument duket se përçon një dëshirë për t’u vendosur më afër qiellit. Por, çfarë simbolizon kjo ngritje? Arkeologët, si profesorja Catherine Draycott nga Universiteti Durham, thonë se kjo mbetet një mister. “Ka shumë spekulime rreth riteve të tyre të vdekjes,” thotë Draycott. “Dëshirohej dukshmëri – jo vetëm të ishin në një rrugë, por të shiheshin nga larg. Përse? Nuk e dimë.”
Trashëgimi e përjetshme mes modernitetit
Në qytete si Kaş apo Demre, historia dhe jeta moderne ndërthuren në mënyrë të pazakontë. Në qendër të qytetit Kaş, një sarkofag qëndron mes një rrethrrotullimi trafiku, ndërsa në fshatin Kaleüçağız, varret janë shndërruar në një dekor të zakonshëm për parkimet.
Nëse je i gatshëm për një aventurë, ngjitja në kodrat mbi Kaş ofron një eksperiencë të paharrueshme. Një grup varresh të fshehura pas shkurreve të lulëzuara ofrojnë panoramë të mahnitshme të Egjeut, veçanërisht në perëndim të diellit.
Një udhëtim i qetë mes historisë dhe natyrës
Mes Kaş dhe Demre, fshati Kaleüçağız është një tjetër thesar për eksploruesit. Përveç ekskursioneve me varka drejt qytetit të fundosur të Theimussa-s, një shëtitje e shkurtër të çon drejt sarkofagëve madhështorë të vendosur mes shkëmbinjve të mëdhenj dhe bregut të qetë. Këtu, mund të shijosh një not të qetë nën hijen e këtyre monumenteve të lashta.
Ftesë për eksploruesit
Licianët mund të kenë qenë të mistershëm, por trashëgimia e tyre është një ftesë e hapur për ata që duan të zbulojnë bukuritë dhe historitë e fshehura të kësaj pjese të Turqisë. Nga varret e larta shkëmbore e deri te sarkofagët e lënë mes rrugëve, çdo hap në këtë tokë është një udhëtim në kohë. (A2 Televizion)
A2 CNN Livestream
MUND TE LEXONI GJITHASHTU
