Faktori ndërkombëtar, me ambasadën amerikane në krye, ka qenë në linjë të parë në angazhimin e atyre reformave të nevojshme për të afruar Shqipërinë në pozita të favorshme për integrimin me BE-në, duke filluar nga negocimi i kryer për reformën zgjedhore.
Ndërkohë, vetë Parlamenti Europian konfirmon kushtet që vendi duhet të përmbushë, dhe rreziku që diçka e tillë mos të ndodhë nuk është i pakët.
Sipas analistit të A2 Afrim Krasniqi, “në momentin që ambasada uli palët në tavolinë duke negociuar me ta, ka përfunduar misionin e saj. Tashmë palët politike duhet të mbajnë premtimet e tyre, ndër kohë që rezultatet e marrëveshjes së 5 qershorit ende nuk duket”. Sa i përket kushteve të BE-së, analisti tregon një këndvështrim ndryshe.
“Kushte të tilla janë shtuar ndër vite, por diskutojmë nëse duhen përmbushur para ose pas Konferencës, ndërkohë që duhej diskutuar kush i përmbush ato kushte. Parlamenti nuk po e bën, qeveria nuk po e bën, asnjë nuk merr përgjegjësi për këtë. Dhe kur Brukseli zhgënjehet me mos përmbushjen e kushteve, asnjë në Tirane nuk mërzitet, për sa kohë që palët janë dakord dhe po afrohet fushata zgjedhore”, thotë ai.
Sipas tij ky është një rast për të nxjerrë mësime sesi duhet të veproj një shtet serioz, që mund të ngrinte “një strukturë parlamentare që të monitoronte proceset dhe afatet, dhe t’i përgjigjej komunitetit ndërkombëtar”, ndërkohë që mendon që “dita e parë e Shqipërisë që ndryshon do të jetë ajo kur një zyrtar i lartë do të paraqitet në SPAK, jo për ta bërë kurban, por për të treguar se vërtetë do vi një ditë kur ata do të mbajnë përgjegjësi për aktet e tyre”.
Situatë e ndërlikuar paraqitet edhe jashtë kufijve. Vucic ka dominuar zgjedhjet parlamentare në Serbi, ku sipas Krasniqit kemi të bëjmë me një devijim nga demokracia ku gjithsesi rezultati praktik do të jetë se “Beogradi do të ketë një kabinet të ri për ta dërguar në Uashington”, në dialogun me palën kosovare.
Sipas tij, marrëveshja do të jetë afat gjatë, do të duhet kohë për t’ u firmosur, por pa harruar diçka. “Ka një ironi në botën shqiptare. Kur fuqitë merren me ne, ndihemi lojtarë të fortë, dhe duam të përzgjedhim fuqitë. Ne jemi vend i vogël me një mijë halle, që nuk ka luksin të përzgjedhë, jemi të detyruar t’i përgjigjemi çdo ftese, veçanërisht kur kryhet nga SHBA”, thotë Kransiqi.
Lajmi i veçantë nga zgjedhjet serbe vjen nga bashkimi i faktorit shqiptar n Luginë, që i solli 4 deputetë. Por edhe këtu Krasniqi mendon se “më shumë se fitore e shqiptarëve, kemi të bëjmë me bojkotin e opozitës serbe, i cili ka rritur koeficientin e partive që morën pjesë. Mbetet për t’ u parë sa këto deputetë do të arrijnë të koordinohen me faktorin shqiptar në rajon, dh e sado të pasqyrojnë në Beograd problematikat e panumërta të komunitetit që përfaqësojnë. (A2 Televizion)