A do të jemi ne njerëzit në gjendje të riprodhojmë në hapësirë një ditë? Pyetja u ngrit nga një eksperiment i agjencisë hapësinore japoneze (Japan Aerospace Space Agency - JAXA) e kryer në vitin 2021 në ISS (Stacioni Ndërkombëtar i Hapësirës), dhe së fundmi u botua në revistën iScience. Për herë të parë, disa embrione miu u lanë të rriteshin për disa ditë në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës, për të testuar efektet e mikrogravitetit në zhvillimin e tyre normal. Dhe rezultatet ishin inkurajuese.
Teruhiko Wakayama, një biolog molekular në Universitetin e Yamanashi, Japoni, nxori disa embrione që përbëheshin nga vetëm dy qeliza nga minjtë femra shtatzënë, i ngriu dhe i dërgoi në ISS në gusht 2021, në një anije kozmike SpaceX Dragon. Embrionet ishin në kontejnerë të veçantë që lejuan ekuipazhin e ISS t'i shkrinte dhe t'i linte të zhvilloheshin për katër ditë, koha maksimale që embrionet e miut në këtë fazë mund të kalojnë jashtë mitrës. Astronautët më pas i spërkatën me kimikate ruajtëse dhe i dërguan përsëri në Tokë në një anije tjetër.
Pasi u gjetën embrionet, shkencëtarët japonezë u përpoqën të kuptonin nëse rrezatimi ose mikrograviteti e kishin penguar zhvillimin e tyre. Për fat të mirë, nuk u zbulua asnjë dëmtim i ADN-së, në kohën e shkurtër të kaluar në bord, embrionet nuk duket se kanë grumbulluar rrezatim të mjaftueshëm për t'i dëmtuar ato.
Pavarësisht nga mikrograviteti, ata kanë arritur në fazën e blastocistit, ku fillojnë të diferencohen në dy grupet e qelizave që do të formojnë bazat e fetusit dhe placentës. Ky nuk është zbulim i vogël, sepse deri më tani mendohej se mikrograviteti i riprodhuar në ISS mund të pengonte këtë fazë të zhvillimit strukturor.
Hapi tjetër do të jetë implantimi i blastocisteve të "kultivuara" në ISS te minjtë femra, për të kuptuar nëse shtatzënia mund të vazhdojë fiziologjikisht dhe nëse këto embrione mund të evoluojnë në minj të shëndetshëm. Sado e rëndësishme të jetë, as ky hap nuk do të mjaftonte për të treguar mundësinë dhe komoditetin e riprodhimit në hapësirë.
Megjithëse gjenerimi i fëmijëve të shëndetshëm në hapësirë nuk është teorikisht i pamundur, kushtet e jetesës në ISS janë shumë të ndryshme nga ato të ndaluara që do të duhej të duronim në kolonitë hënore ose marsiane. Seksi në hapësirë do të ishte një sipërmarrje më vete dhe lindja dhe shtatzënia do t'i ekspozonin nënat dhe fëmijët ndaj kushteve kritike dhe ende pak të eksploruara, të mbijetesës dhe zhvillimit. (A2 Televizion)
A2 CNN Livestream
MUND TE LEXONI GJITHASHTU
