Federica Woelk, eksperte për Ballkanin Perëndimor në parlamentin evropian e sheh si krejtësisht të padrejtë mosndëshkimin e Serbisë për ngjarjet në Banjskë. Duke dënuar sanksionet ndaj Kosovës ajo thotë se një marrëveshje përfundimtare mes dy vendeve mund të arrihet vetëm nëse ndërkombëtarët ndryshojnë qasje ndaj Serbisë.
Si e shiheni situatën e sigurisë në Kosovë? A mendoni se mund të përshkallëzohet më tej pas ngjarjeve në Basnjskë?
Sigurisht që mendoj se ekziston rreziku i përshkallëzimit, veçanërisht nëse marrim parasysh se Serbia nuk i është nënshtruar asnjë sanksioni apo ndonjë pasoje për ngjarjen në Basnjskë dhe kjo është ende e hapur. Le të themi se kjo është arsyeja pse unë mendoj se është shumë e rëndësishme të merren disa masa kundër Serbisë për të shmangur një situatë tjetër si kjo.
Si e vlerësoni sjelljen e Bashkimit Evropian ndaj Serbisë pas 24 shtatorit?
Jam vërtet e zhgënjyer. Të thuash se nuk ka prova të mjaftueshme, edhe pse qeveria e Kosovës ka ofruar shumë prova për Banjskën për mua, është vërtet një problem, dhe vërtet nuk e kuptoj pse Bashkimi Evropian është kaq i shpejtë në mbajtjen e anës së Serbisë dhe aq kundër mirëkuptimit të pozicionit dhe argumentave të Kosovës.
Le të ndalemi tek dialogu me Serbinë. A mendoni se do të ketë një marrëveshje të shpejtë finale mes vendeve?
Vetëm nëse do të ketë ndryshim të plotë të qasjes së ndërmjetësuesve dhe palës së Serbisë. Mendoj se derisa BE-ja nuk e lejon Serbinë të bëjë çfarë të dojë, dhe e lejon Serbinë gjithashtu të mos nënshkruajë, nuk është e mundur të kemi një marrëveshje. Një marrëveshje duhet të nënshkruhet nga të dyja palët. Dhe nëse BE-ja vazhdon të thotë se një nënshkrim nuk është i rëndësishëm, atëherë padyshim që nuk do të ketë nënshkrim nga ana e fqinjit dhe nuk është e mundur të arrihet një marrëveshje. Dhe përveç kësaj, për mua, problemi është se ata presin që Kosova ta bëjë asociacionin. Por nga ana tjetër, ata nuk presin që Serbia, p.sh., t'i garantojë të njëjtat të drejta pakicës shqiptare në Serbi, e cila ka shumë probleme.
A mundet faktori ndërkombëtar të detyrojë Serbinë të respektojë marrëveshjen e arritur në Bruksel dhe Ohër. Si mund ta bëjë?
Mund ta bëjë këtë duke përdorur sanksione dhe duke vendosur sanksione ndaj Serbisë derisa Serbia të vazhdojë të mos i zbatojë realisht marrëveshjet. Ose të paktën mund të pezullojë negociatat me Serbinë derisa ajo të mos respektojë disa vlera. Ne kemi parë edhe me demonstratat në Serbi se në fakt një pjesë e popullsisë është e pakënaqur me qeverinë. Edhe në këtë rast BE nuk lëshoi asnjë deklaratë apo nuk i mbështeti demonstruesit në asnjë mënyrë. Pra problemi është vërtet i madh.
Si e shihni presioni ndaj Kosovës për Asociacionin?
Krejt të padrejtë. Gjithashtu, sepse nga ajo që kam dëgjuar, në fakt, raporti mes serbëve të Kosovës dhe shqiptarëve të Kosovës nuk është edhe aq i keq dhe të drejtat e serbëve të Kosovës janë aty dhe janë të garantuara. Problemi është presioni që vjen nga Serbia, jo presioni që vjen nga Kosova. Dhe gjithashtu mendoj se qeveria e Kosovës me të vërtetë është përpjekur të bëjë më të mirën dhe përpiqet të bëjë më të mirën për t'ë ndihmuar serbët e Kosovës që të integrohen edhe më shumë. Problemi është se Serbia përzihet në punët e brendshme të Kosovës. Sipas meje, Kosova vazhdon të jetë nën sanksionet e Bashkimit Evropian.
A mendoni se Kosova ka bërë mjaftueshëm për t’i hequr ato?
Jo, mendoj se Kosova ka bërë më shumë se sa duhet për t'i hequr ato. Dhe është koha që BE-ja të heqë sanksionet sepse është vërtet e turpshme. Këto sanksione prekin qytetarët para së gjithash.
Dhe një pyetje të fundit... keni qenë në Mitrovicë? Cilat janë përshtypjet tuaja nga atje?
Se është shumë ndryshe nga ajo që na thonë në të vërtetë ndërkombëtarisht. Kështu që unë me të vërtetë mendoj se vetëm duke ardhur në Kosovë dhe duke parë dhe biseduar me njerëzit në Kosovë, ju mund të kuptoni vërtet se çfarë po ndodh realisht në Kosovë. (A2 Televizion)